Fiyatlarla Oynama
İslâmda mukavele ve piyasa hürriyeti esas olmakla beraber hürriyetin mutlak olmadığına, toplumun menfaati ile sınırlı bulunduğuna işaret etmiştik. Fiyatların sun'î olarak artmasına sebep olanlar hakkında Peygamberimiz (s. a. v . ) şöyle buyurmuştur:
"Pahalılığı arttırmak için müslümanların fiyatlarına müdâhale eden kimseyi, kıyamet gününde büyük bir ateşe oturtmayı Allah üzerine almıştır. " (Ahmed, Müsned, 5/27, 50. )
Üretimin az, tüketimin fazla olması gibi tabiî âmiller dışında fiyatların artması bazı müdâhalelerle olmaktadır; bunlardan birkaçını örnek olarak zikredelim:
İhtikâr / Karaborsa
İhtikâr bir malı, fiyatı artınca satmak üzere piyasadan çekmek, stok etmek veya piyasaya sürmemektir. Müctehidler haram olan ihtikârın hangi şartlarda gerçekleşeceği üzerinde ihtilaf etmişlerdir.
Ebû-Hanife'ye göre kişinin kendi ürettiği veya başka bir şehirden getirdiği şeyi bekletmesi ihtikâr değildir.
Ebû-Yûsüf, başka yerden getirileni istisna etmemiş, İmam Muhammed "oradan mal almak mutâd ise ihtikâr olur" demiştir.
İlk müctehidler ihtikâr bahsinde daha cok insan ve hayvan gıdası üzerinde durmuş, bunların ihtikârının tahrimen mekrûh veya haram olduğunu ifâde etmişlerdir. Bunun sebebi ihtikârı meneden hadislerin bir kısmında "taâm: yiyecek" kelimesinin geçmesidir. Ancak yukarıdaki hadis ile aşağıda gelecek hadisler, bu yasağın yalnızca yiyeceğe değil, müslümanların bütün ihtiyaçlarına şâmil olduğunu göstermektedir.
"Pazara mal getiren merzuk (rızık verilmiş), ihtikâr yapan mel'ûndur (lânetlenmiştir). "
/cemalnar
/CemalNar
/cemalnarhoca
/c/cemalnarhoca